Het Vlaamse leeuwtje in het logo van de 'nieuwe' partij Vlaams Belang is niet zomaar een leeuwtje.

Het is een perfecte kopie van de leeuwenkoppen in de logo's van twee nauw met het vroegere Vlaams Blok verbonden organisaties met wortels in de nazi-collaboratie. 'Dat is dan toeval', zegt het Vlaams Belang.

Het was de eerste reflex bij velen, zondag: is dat blokje in het nieuwe logo van het Vlaams Belang geen glasheldere kopie van het logo van Canvas? Nadat aanvankelijk was gespeculeerd over te ondernemen stappen wegens plagiaat houdt VRT-woordvoerster Diane Waumans het nu bondig: "Het directiecomité heeft beslist dat we hierover geen mededeling doen." Zoals Het Belang van Limburg lijdzaam toeziet, doet ook de publieke omroep dat.
Het intrigerende aan het nieuwe logo is echter niet het blokje, maar de leeuwenkop, merkt Blok-watcher-publicist Marc Spruyt op zijn website op. Al van bij de eerste aanblik had Spruyt dat gevoel: "Ik wist zeker dat ik die al eens eerder gezien had, maar waar?"

Weer die Were Di

Verknocht als ze is aan vlaggen, emblemen en wapenschilden is binnen de Vlaamse beweging een leeuw nooit zomaar een leeuw. Er bestaan tientallen grafische varianten van de Vlaamse leeuw en die vertellen telkens iets over de mensen die erachteraan lopen. Kijk maar naar de evolutie in de logo's van de vroegere Volksunie. Vanaf het einde van de jaren zeventig koos de partij bewust voor een minder scherp en agressief afgebeelde leeuw. Twee scholen ontstonden: die van de scherpe leeuw en die van de softere. Van veraf bekeken lijkt dat ook de hele opzet te zijn achter de look van het nieuwe Vlaams Blok: zachter, meer mainstream. Van dichtbij iets minder.

Marc Spruyt zocht en vond het origineel van de in het partijlogo verwerkte leeuwenkop. Op een oude affiche van de organisatie Were Di en in het logo van het Sint-Maartensfonds, de organisatie van gewezen Vlaamse SS'ers die enkele jaren geleden minister Johan Sauwens deed struikelen. Op zijn website laat Spruyt uitvergrotingen zien van de oude logo's. Stellen dat de gelijkenis 'treffend' is, is een eufemisme.

"Ogen, tong, snuit, manen, scherpte, dit is hem!", aldus Spruyt. "De leeuw die het Vlaams Belang gebruikt om zich een modern imago aan te meten, blijkt in werkelijkheid ontleend aan twee organisaties die geworteld zijn in de collaboratie en het warm houden van de erfenis daaraan. Als symboliek kan dat tellen."

Were Di werd in 1962 opgericht en tot in 1976 geleid door Karel Dillen, stichter en ex-voorzitter-voor-het-leven van het Vlaams Blok. Een van de andere kopstukken, en jarenlang voorzitter, was Roeland Raes, de latere Blok-senator die uit de partij werd gezet nadat hij in een Nederlands tv-interview uiting had gegeven aan zijn twijfels over het bestaan van concentratiekampen. Dat gebeurde in 2001, toen bij het Blok nog niet iedereen had begrepen hoe dat nu ook alweer zat met die strategie om het cordon sanitaire te bevechten. Were Di gold tot in het begin van de jaren negentig als ideeëntank van het Blok. In het ledenblad Dietsland Europa werden negationistische publicaties aangeprezen. Geen wonder: tot twee jaar geleden stond Were Di nog onder leiding van ene Bert Van Boghout, een vroegere Waffen-SS'er.

Terwijl het Sint-Maartensfonds is verworden tot een bijna betekenisloze bejaardenclub is ook van Were Di de laatste jaren niet veel meer gehoord. Vervlogen zijn de tijden waarin Were Di een eigen - en te duchten - 'actiegroep' had. Meerdere duistere figuren van weleer bekleden nu mandaten voor het Vlaams Belang of kregen een job op het partijsecretariaat, zoals Luc Vermeulen. Hij leidde ooit nog de actiegroep van Were Di, maar stapte na een conflict met Van Boghout op, om het nog gewelddadigere Voorpost op te richten.

Ach neen, zegt Joris Van Hauthem, partijwoordvoerder bij het Vlaams Belang: achter het grafische concept valt geen enkele politieke of andere betekenis te zoeken. "Ik ga zo meteen eens naar de website van onze vriend Spruyt kijken, want dit is het allereerste wat ik hiervan hoor. Ons nieuw leeuwke zou lijken op dat van Were Di en het Sint-Maartensfonds?"

Het is zonder meer een kopie.
"Kijk eens aan. (zucht) Dat is dan toeval. Een leeuw is een leeuw, weet u. Er bestaan geen vijfhonderdvijfentwintig manieren om een leeuw af te beelden."

Wie nam de beslissing om precies deze leeuwenkop te gebruiken?
"Er zijn verschillende ontwerpen voor een nieuw logo gemaakt op onze eigen dienst Organisatie. Na wat brainstormen zijn er daarvan enkele voorgelegd aan het partijbestuur, dat de knoop heeft doorgehakt. Ik zit zelf in het partijbestuur. Ik kan u garanderen dat op geen enkel moment een bepaalde voorkeur ter sprake kwam voor één bepaalde leeuwenkop ter wille van een link met deze of gene organisatie."

Marc Spruyt heeft het lastig om dat te geloven: "De leeuw van Were Di die ik inscande, komt uit de brochure 'Vlaanderen ons vaderland' waarvan de auteurs destijds waren: Bert Van Boghout, Gerolf Annemans en Joris Van Hauthem. Die laatste heeft volgens mij last van geheugenverlies." Misschien nog aardig om te weten. Het hoofd van de dienst Organisatie bij het Vlaams Belang is Philip Dewinter.

Jurgen Verstrepen over Filip Dewinter

« Ik lees ook in De Morgen dat er onenigheid is over de uitspraken van Filip Dewinter. Hoezo? Vrije meningsuiting, weet je wel (lol). Misschien stelt hij het soms nog te scherp, zou kunnen… ik ben er niet tegen. (...)
Ik zal nog eens herhalen wat ik van in het begin heb gezegd: het nieuwe Vlaams Blok moet een combinatie zijn van de oude fundamenten in combinatie met nieuwe zuurstof. Als ‘vernieuwer’ of ‘verruimer’ heb ik geen problemen met Filip Dewinter die - nota bene als geen ander beseft en - de architect is van de verruimingsoperatie. Spijkers op laag water van bepaalde journalisten in combinatie met twijfelende politici collega’s. Het geeft een mistig verhaal. Zo eentje waar men tegenstellingen zoekt. Hoofddoeken? Jongens toch. (…) Zoals in Nederland zeg ik ook: aanpassen of opkrassen. »

Dewinter en De Man gooien met bloemen

Niets zo gênant als gefeliciteerd te worden door je tegenstanders. Het is wat de Gentse hoogleraar Etienne Vermeersch anders voorbije woensdag overkwam. VB-volksvertegenwoordiger Filip De Man haalde nog eens het - officieel begraven - 70-puntenprogramma van zijn partij boven tafel. Volgens De Man was Vermeerschs pleidooi voor begeleide repatriëringen een kopie van punt 45 uit het 70-puntenprogramma. In dat punt stelt het VB voor om het budget voor repatriëringen te verhogen en de kosten voor repatriëring te drukken door C 130 Herkules-toestellen van de luchtmacht in te schakelen. Vermeersch antwoordde dat hij het nooit in zijn hoofd zou halen ideeën te putten uit een racistisch document. Vermeersch: "Er is een fundamenteel verschil. U spreekt over asielbedriegers, wij zien die mensen als sukkelaars die proberen uit een noodsituatie te geraken. U bent voor collectieve uitwijzing met legervliegtuigen, wij spreken over individuele procedures waarbij het verkeer met escortes pas plaatsvindt als de uitgeprocedeerde geweigerd heeft om vrijwillig te vertrekken." Maar niet alleen De Man, ook Filip Dewinter gooit met bloempjes. Al hangen bij hem soms de bloempotten er nog aan vast.

In Gazet van Antwerpen worden de federale en Vlaamse ministers gewikt en gewogen. Pieter De Crem, azijnpisser par excellence van de CD&V, mocht de 15 federale ministers bekritiseren. Filip Dewinter mag de 10 Vlaamse ministers becommentariëren. Dat trekt de aandacht naar bepaalde aspecten van 's ministers beleid, maar geeft nog meer een kijk op waar ze bij het VB voor staan.

Voor Dewinter is Dirk Van Mechelen (VLD) de meest verdienstelijke minister. Positief vindt Dewinter vooral "ziijn aanpak van de ruimtelijke ordening. Hij wil definitief af van de 'afbraakpolitiek'. Het verjaringsdecreet is ook goed. Eindelijk rechtszekerheid voor eigenaars van onder meer weekendverblijven en zonevreemde gebouwen." Op 2 staat bij Dewinter Kris Peeters (CD&V). Volgens Dewinter "een sympathiek minister. Hij is de groene regeltjes aan het terugdringen, heeft een meer realistische kijk op de milieuproblematiek. Positief. Hij durft ook taboes doorbreken, zoals twijfels uiten over het scenario van de uitstap uit de kernenergie. Dat is moedig. Wij steunen hem daarin." Voor de derde plaats kan Dewinter niet om Frank Vandenbroucke (SP.A) heen. Dewinter: "Een vakbekwaam minister. (...) Negatief: de 'gelijke kansen' die als een rode draad door zijn beleid lopen. Moet ook oppassen dat hij met onrealistische maatregelenen de onderwijswereld niet tot stakingen drijft."

Inge Vervotte (CD&V) grijpt net naast de top-3. Dewinter: "Iemand met een hoog teddybeergehalte. Ik heb gemengde gevoelens over haar. Af en toe komt ze scherp uit de hoek, zoals met het jeugdsanctierecht - wij onderschrijven haar visie daarover, net als haar conservatieve reflex inzake condoomcampagnes - maar ze drijft niet door." Op 5 staat Yves Leterme (CD&V). Volgens Dewinter heeft Leterme "zijn vuurdoop gemist met B-H-V en daardoor aan geloofwaarigdheid en autoriteit ingeboet. Een pijnlijke afgang, die zal wegen op de rest van de legislatuur." Ook al niet veel soeps is Marino Keulen (VLD). Althans volgens Dewinter. Dewinter: "Hij wil wel, maar kan niet. Veel goede intenties, veel ballonnetjes, veel stoere verklaringen, maar er blijft nauwelijks iets van hangen." Maar is die omschrijving niet op Dewinter zelf van toepassing? Op dat "veel goede intenties" na?

Op 7 staat Fientje Moerman (VLD). Dewinter: "Zij is de waakhond en spreekbuis van Verhofstadt. Haar opdracht is Yves Leterme stokken in de wielen te steken. Ze is destructief ingesteld. Ze moet op de rem gaan staan, vooral in zaken die tot meer Vlaamse autonomie leiden." Op 8 vinden we Bert Anciaux (Spirit). "Een ervaren rot in het vak, maar een hopeloos geval", volgens Dewinter. "Niet zakelijk genoeg. Een relikwie van het paarse verleden van de Vlaamse regering. Schrijft zich kritiekloos in de links-liberale uitgangspunten over cultuur in: experimenteel en complex theater moet toonaangevend zijn en blijven." Wij begrijpen dat laatste verwijt aan Anciaux niet, maar dat zal wel aan ons liggen. Dewinter plaatst "met enthousiasme" Geert Bourgeois (NV-A) op de negende plaats. "J'y suis, j'y reste is zijn slogan. 'Ik blijf', wat er ook gebeurt. Heeft compleet de boot gemist in het dossier B-H-V. Ging letterlijk lopen als het erop aankwam. (...) Als media-minister is hij zwak, te zacht voor de VRT." Op de laatste plaats in de Dewinter-rangschikking vinden we Kathleen Van Brempt (SP.A). Dewinter over Van Brempt: "Praat sneller dan ze denkt. Zou goed zijn in een beauty contest, maar is totaal ongeschikt als minister. (...) Op haar bevoegdheden is ze vooral goed in het oplaten van ballonnetjes en ontpopt ze zich als Sinterklaas voor De Lijn, maar de files worden er niet korter door." Alsof ze met de mobiliteitsvoorstellen van het VB wél korter zouden worden. Die voorstellen zijn een en al pro auto, om binnen de kortste keren een nog grotere indigestie mee te krijgen.